IPN odnalazł prawdopodobnie szczątki rodziny zamordowanej za ukrywanie Żydów

„Szczątki zostały odnalezione około 200 metrów od miejsca, gdzie znajdował się dom tej rodziny. Dziś w tym miejscu jest krzyż, a teren wokół porasta las” – powiedział PAP naczelnik Oddziałowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN w Lublinie dr Artur Piekarz.

Odnalezione szczątki zostaną przewiezione do Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, gdzie będą poddane dalszym badaniom i próbie identyfikacji genetycznej.

IPN poszukiwał miejsca pochówku Józefa Pochwatki, jego żony Bronisławy oraz dwóch córek: Pelagii Krystyny i Janiny (po mężu Czapla), która w chwili śmierci była w zaawansowanej ciąży. Poszukiwania prowadzono w miejscowości Kolczyn, koło Józefowa nad Wisłą, w powiecie opolskim, na Lubelszczyźnie. Rodzina ta została zamordowana przez Niemców 5 stycznia 1943 r., za ratowanie osób narodowości żydowskiej.

IPN poinformował, że szczątki ludzkie odnaleziono w pozostałościach ziemianki, na głębokości około 1,5 metra. „Należały do jednego mężczyzny, trzech kobiet oraz nienarodzonego dziecka. Szczątki kobiet spoczywały w układzie anatomicznym, zaś te, należące do mężczyzny były częściowo przemieszczone. Na niektórych kościach zidentyfikowano przebarwienia powstałe wskutek działania wysokiej temperatury” – głosi komunikat IPN.

Przy szczątkach odnaleziono też m.in. buty lub ich pozostałości, pasek skórzany, guziki, korale, bransoletkę, spinkę do mankietu. Na dnie jamy grobowej ujawniono jeden pocisk.

Historia rodziny Pochwatków jest znana w tamtym regionie; w kościele w Józefowie nad Wisłą w 2021 r. odsłonięta została specjalna tablica upamiętniająca rodzinę.

Jak podano na stronie internetowej tej parafii, Pochwatkowie przyjechali do Kolczyna z okolic Wilna. Rodzina zamieszkała w domku nad rzeką Wrzelowianką. Gdy w 1942 r. rozpoczęły się masowe wywózki Żydów, u Pochwatków ukrywały się dwie żydowskie rodziny z Kazimierza Dolnego i Puław - w sumie 11 osób. Część z nich ukrywała się na strychu domu, a reszta w dwóch ziemiankach, które znajdowały się nieopodal domu.

O ukrywanych przez Pochwatków Żydach dowiedzieli się Niemcy stacjonujący w Opolu Lubelskim. Prawdopodobnie ktoś im o tym doniósł. Niemcy okrążyli dom Pochwatków. Nie znaleźli tam Żydów - udało im się uciec do pobliskiego lasu. Cała rodzina Józefa Pochwatki została zamordowana. Ich ciała zostały pochowane - prawdopodobnie przez sąsiadów - w ziemiance, w miejscu mordu.

Badacze IPN w komunikacie o odkryciu szczątków złożyli też szczególne podziękowanie za pomoc w trakcie prac Ignacemu Rudolfowi, miejscowemu społecznikowi i regionaliście, który od wielu lat prowadził starania o upamiętnienie rodziny Pochwatków. (PAP)

Autorka: Renata Chrzanowska

ren/ mow/